Tekerek: Mücbir Sebep Uzatılmakla Kalmamalı, Bu Konuda Bir De Özel Kanun Çıkarılmalıdır

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İYİ Parti Kahramanmaraş İl Başkanı Süleyman Tekerek, deprem sonrası esnaf ve iş dünyası için önemli bir çağrıda bulunarak, mücbir sebep uygulamasının uzatılmasının yetersiz olduğunu ve bu konuda özel bir kanun çıkarılması gerektiğini söyledi.

İYİ Parti Kahramanmaraş İl Başkanı Süleyman Tekerek, yaptığı açıklamada,  “Kıymetli Hemşehrilerim şehrimizin en önemli gündemi olan mücbir sebebin uzatılması esnafımızın ve iş dünyamızın iş yerleri yokken ve çalışmazken mecburiyet arz etmektedir. Bu sebepten mücbir sebep uzatılmakla kalmamalı bu koknuda bir de özel kanun çıkartılmalıdır. 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında, depremden zarar gören 12 ilimiz için mücbir sebep ilan edilmişti. Mücbir sebep, beyanname, bildirge verme ve vergi, sigorta , bağ-kur prim ödemelerinin, ötelenmesi anlamına geliyor. Şu anki mevcut mevzuata göre, mücbir sebep bitene kadar, beyan ve bildirge verme süresi uzamakta, bu süre içerisinde de vergi ve prim ödemesi, süre sonuna kadar ertelenmektedir. Süre sonunda, verilmeyen bütün beyannamelerin bir ay içerisinde verilmesi istenmektedir. Vergi ve primler için de, teminat alınmak kaydıyla, firmaların durumlarına göre, 12-24-36 gibi taksit imkanı mevcuttur. Taksit olup olmayacağına, ya da kaç taksit olacağına karar verici, vergi dairesi ve sosyal güvenlik kurumu müdürlükleridir. Teminata gelince, borcu 50 bin lirayı aşan kişi ve kurumlar, borçları için teminat vermek zorundadırlar. Bir aylık bağkur ve sigorta priminin 6.500’er lira olduğunu göz önüne alırsak, bir işçi çalıştıran en küçük esnafın bir yıllık sigortaya olan borcu 156 bin liradır. Vergiyi hiç söylemiyorum. Bu kişi nasıl teminat verecektir?

Depremde zarar gören bu 12 ilden, bazılarına mücbir sebep hali, geçen yıl sona erdirildi ve mücbir sebep kapsamında 4 il ve 2 ilçe kaldı. Bunla; Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Hatay illeri ile, İslahiye ve Nurdağ ilçeleridir. Buralarda, mücbir sebep hali, en son 31 Ağustos 2024 tarihine kadar uzatıldı ve Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek, mücbir sebep halinin biteceğini beyan etti.

Önerilerimize geçmeden önce, bu dört il ve 2 ilçe için, Kahramanmaraş örneğinden yola çıkarak, bir durum tespiti yapalım:

1-       Dulkadiroğlu ilçesinin (özellikle de şehir merkezi) tamamen yıkılmıştır. Yıkılmayan yerler de, rezerv alan ilanı ile yıkılmaktadır.

2-       İşyerleri yıkılanlar için, konteynır dükkanlar, Kocaeli Çarşısı, Samsun Çarşısı gibi çarşılar yapılmıştır  Daha sonra başlayan inşaatlar sebebi ile, bu konteynırlar ya kaldırılmış, ya da taşınmıştır.

3-       Rezerv alan ilanı ile birlikte yıkılmayan işyerlerinin de boşaltılması istenmektedir. Bunun yanında, yapılan konteynır çarşılardaki dükkanlar ve konteynır dükkanların da, Piazza AVM yanında yeni yapılacak 400 küsür konteynıra taşınması gündemdedir.

4-       Bunların sonucunda esnaf, seyyara dönmüştür. Kimin işyeri nerede, belli değildir. Sabit müşteri, alışveriş yaptığı, yapacağı işyerini bulamamaktadır.

5-       Esnaf, bugüne kadar, inşaatların, tozun toprağın arasında, ayakta kalma mücadelesi vermektedir. Bırakın para kazanmayı, geçinmekte bile zorlanmaktadır.

6-       Daha az hasar alan, Onikişubat ilçesinde dükkan ve ev bulmak çok zordur. Fiyatlar, kabul edilebilir rakamların çok çok üstündedir. Bu fiyatlara dükkan bulup, kiralayan esnafın para kazanması mümkün değildir.

7-       İnşaatlar Emlak Konut tarafından yapılmakta olup, müteahhitler şehir dışındandır. İnşaatta kullanılan mal ve malzemeler, şehir dışından satın alınmakta, memlekete alışveriş anlamında bir faydası bulunmamaktadır.

8-       150’ye yakın mali müşavirin işyeri yıkılmıştır. Bu meslek mensupları, konteynırlarda, mesleklerini icra etmeye çalışmaktadırlar. Deprem sonrası; krediler, kosgeb işlemleri, işsizlik ödenekleri gibi işler için, Mali Müşavirler, ortam ve mekan olmamasına rağmen çalışmışlardır.

9-       Bir çok yerde,bugün bile, su, elektrik kesintileri ve internet sorunları yaşanmaktadır.

10-     Vergi ile ilgili iş ve işlemlerde, Maliye bakanlığı; yok efendim şu beyanname mücbir sebep kapsamına girmiyor, beyanname kapsama giriyor ama listeler kapsama girmiyor gibi, tutarsız uygulamalar içindedir.

Bu gibi tespitleri çoğaltmamız mümkündür. Sonuç itibari ile, şehir hala bir enkaz

vaziyetindedir. Bir taraftan inşaatlar yükselmesine rağmen, bir taraftan da rezerv alandakiler

boşaltılmakta, boşaltılan yerlerde de yıkım devam etmektedir.

Bugüne kadar 17.500 konutun kurası çekilmiş, 4.750 konut bitirilmiş, bunlardan sadece 1.750 tanesi teslim edilmiştir.

Şehirde bir belirsizlik hakimdir. Esnaf, sanayici, tüccar, meslek odaları, sivil toplum örgütleri, her 4 ayda bir mücbir sebep uzatılsın demekten, artık utanmaktadır. Bunlar, önünü görmek, geleceği planlamak istiyorlar.

Konut ve işyeri sorunu devam etmektedir. Bu durumda mücbir sebep sona erdi, hadi beyanname verin, vergi ödeyin, prim ödeyin demek, en hafif tabirle, vatandaşa zulümdür.

Van depreminde, mücbir sebep hali  5,5 yıl sürmüştür. Kahramanmaraş merkezli depremin, yıkıcılığı ve sonuçları Van depreminin çok ötesindedir. Bu nedenle yüzyılın felaketi denmektedir. Daha iki yıl dolmadan, esnaflar yeni dükkanlarında iş yapmaya, vatandaşlar yeni evlerinde oturmaya başlamadan, mücbir sebep süresi sona erdirilemez.

ÖNERİLERİMİZ:

1-       Asrın felaketi, sadece mücbir sebep hükümleri ile yönetilemez. Her 4 ayda bir uzatmak yerine, kapsamdaki 4 il ve 2 ilçe için, DEPREM BÖLGESİ ÖZEL KANUNU çıkarılmalıdır.

2-       Bu kanunun süresi 10 yıl olmalı ve mücbir sebep benzeri hükümler içermelidir. Mücbir sebepten, normale kademeli bir geçiş yapılmalıdır.

3-       İlk 3 yıl, tamamen beyansız, bildirgesiz ve ödemesiz dönem olmalıdır.

4-       4 ve 5.nci yıllarda, beyan ve bildirgeler için kademeli bir geçiş sağlanmalı, beşinci yılın bitiminde, beyannameler normale dönmelidir. İlk 5 yıl ödeme olmamalıdır.

5-       Ödemesiz ilk 5 yılın bütün ödemeleri, aylık tutarlar halinde listelenmeli ve 6.ncı yıldan itibaren aylık aylık ödenmeye başlanmalıdır. Örnek 2028 mart ayında ödenecek cari ödemeler ile birlikte 2023 yılının mart ayı da ödenmelidir. Bu şekilde ödenmeyen ilk 5 yıl, sonraki 5 yıla yayılarak ödeme sağlanmalıdır.

6-       Maliyenin şu beyanlar kapsam dışı, şu bildirim kapsama girmiyor, şeklindeki muallakta kalan konular netleştirilmelidir. Özellikle KDV iadesi konusunda, evrakları zayii olmuş mükelleflerden, evrak istenmemeli, KDV iadesinde kolaylıklar sağlanmalıdır.

7-       Kişi ve kurumlardan, borçlarına karşılık herhangi bir teminat istenmemelidir. Ya da toplam borcu 10 milyon lirayı aşan kişi ve kurumlardan istenmelidir. Burada da borcun tamamı için değil, %10’u gibi bir oranda teminat istenmelidir.

8-       Kapsamdaki her ile, bir özel vali (deprem valisi) tayin edilmeli, bu vali, kamu kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon sağlamalı, şehrin imarı konusunda birinci derece yetkili ve sorumlu olmalı ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına doğrudan bağlı olmalıdır. Kamu kurum kuruluşlarında, sorununu anlatamayan, sorununu çözemeyen vatandaşlarla (araya bürokrasiyi sokmadan) birebir görüşüp, sorun çözen olmalıdır. Kendi şehrindeki bütün kamu kurum ve kuruluşlarına, talimat ve emir verebilecek yetkiye haiz olmalıdır. Bakanlıkla çözülmesi gereken konularda da, doğrudan bakanı arayabilmelidir.

Bunun yanı sıra şunu da belirtmeden geçemeyeceğim:

Kahramanmaraş özelinde, yapılan inşaatlarda, bütüncül bir çözüme gidilmemiştir. Yıkılan yerlere 5 katlı yeni binalar yapılmaktadır. 7-8 katlı yerler yıkılıp, 5 kat yapılmaktadır. Bu da ilerleyen zamanda sorunlara yol açacaktır. 8 katlı 30 bağımsız bölümden oluşan apartmanın yerine yaptığınız binada kaç daire olacaktır, bunları kime vereceksiniz?

Şehrin tamamı için yeni bir imar planı, yeni yollar ve altyapı planlanmamıştır. Zemini en kötü yer olan Derepazarı ve aşağısı (Azerbaycan mahallesi) için, zemin güçlendirme için yaklaşık 15 bin fore kazık çakılmış,  devlet zarara uğratılmıştır.

Bunun yerine Orman dairesinden, mezarlığa, piazzadan ulu camiye kadar olan alan, bir bütün olarak değerlendirilmeli, sıfırdan planlanmalıydı. Zemini en kötü yere, kent meydanı, yeşil alan, vs. yapılmalı. Zemini biraz daha iyi olan yerlere, arasta usülü çarşılar, kalan yerlere de 6-8-10 katlı apartmanlar yapılmalıydı. (5 kat Allahın emri değil. Tekniğine uygun yapılıp denetlenirse, niye 8-10 katlı olmasın.) Şehrin en merkezi yeri olan eski sanayi diye tabir ettiğimiz Menderes mahallesi 15 yıla yakın bir süredir kentsel dönüşüm alanı içinde. Buraya, doğalgaz ve internet bile çekmiyorlar. Ama her ne hikmetse, ilk olarak rezerv alan ilan edilmesi gereken bu mahalle, hala rezerv alan ilan edilmedi. Buradaki yapılar hep 2 katlı. Yıkılan 2 evin yerine 15 daireli apartman yapılabilir. Ama bunların hiçbirisi, ne dile getirildi, ne de önerildi.  kıymetli hemşerilerim videomuzda da bahsetmeye çalıştığımız gibi şehrimizde planlama sorunu hat safhadadır ve iyi parti Kahramanmaraş il teşkilatları olarak biz yanlış gördüğümüz eksik gördüğümüz hatalı diye gördüğümüz her noktayı yüksek sesle gündeme getirip sizleri bilgilendirmeye devam edeceğiz çünkü her zaman söylediğim gibi tekrar ediyorum Kahramanmaraş’lı her şeyin en iyisine layıktır.” Dedi.